تفاوت استیل و آهن

آهن و استیل جزو پرکاربردترین فلزات در زندگی بشر هستند. در اکثر استفادهها، این دو فلز کاملا بیرقیب هستند، به این معنا که در آن کاربرد خاص نمیتوانید یکی را با دیگری جایگزین کنید. برای مثال تیرآهن همیشه از آهن ساخته میشود و نه استیل، در حالی که رینگ استیل خودرو همیشه از این جنس تولید میشود. اما گاهی اوقات این سوال پیش میآید که چرا از هر کدام استفاده میکنیم و چرا نمیتوان آنها را با هم جایگزین کرد؟
در این مطلب در آریان مارک با بررسی تفاوت استیل و آهن، تلاش میکنیم سوالاتی از این دست را جواب بدهیم. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
فهرست مطالب
خصوصیات آهن
در بررسی تفاوت استیل و آهن، ابتدا باید به سراغ بررسی مجزای هر کدام از این دو فلز برویم. آهن یکی از قدیمیترین فلزاتی است که بشر از آن استفاده میکند. کشف آهن و استخراج آن از معادن آنقدر در تاریخ انسان اهمیت دارد که این برهه از تاریخ به نام عصر آهن شهرت پیدا کرده است. آهن یک عنصر است، به این معنا که در پوسته زمین به صورت طبیعی مشاهده میشود و بعد از فرآوری میتوان شکل خالص آن را بدست آورد.
آهن نسبت به فلزاتی مانند مس و آلومینیوم به مراتب سختتر و مقاومتر است، اما در عین حال چکشخواری خوبی هم دارد و میتوان آن را به راحتی شکل داد. دمای ذوب آن آنقدرها بالا نیست، پس به صورت مذاب برای قالبریزی هم قابل استفاده است. تمام این موارد را باید با این نکته در نظر داشته باشید که رگههای آهن در پوسته زمین اغلب به شکل شبکههای بسیار غنی شکل میگیرند، به این معنی که در یک نقطه که معدن آهن ساخته میشود بعضاً تا دههها امکان استخراج سنگ آهن از آن وجود دارد. پس استخراج آهن از زمین هم صرفه اقتصادی خوبی دارد.
ایراد اصلی این فلز، حساسیت شدید آن در برابر اکسید شدن است، اتفاقی که آن را به اسم زنگزدگی هم میشناسیم. برخلاف آلومینیوم که تنها در سطح خارجی زنگ میزند، هنگام اکسایش آهن تا عمق آن دچار زنگزدگی میشود. همچنین، نسبت به فلزی مانند مس، سرعت اکسید شدن آهن هم بالاتر است. همین موضوع باعث شده است که به خصوص در دوره مدرن، متخصصان متالورژی به دنبال راهی برای محافظت از آهن در برابر اکسید شدن بگردند. نتیجه این تلاشها هم در نهایت به اختراع استیل به دست انسان ختم شده است.
خصوصیات استیل
استیل که برخی آن را به نام فولاد هم میشناسند یک آلیاژ است، یعنی ترکیبی از دو یا چند ماده گوناگون که به شکل یک فلز خودش را نشان میدهد. برخلاف آنچه ممکن است فکر کنید فقط یک نوع استیل یا فولاد نداریم. استیلها شامل خانوادههای متعدد هستند و میتوانند دهها نوع متفاوت داشته باشند که هر کدام با تمرکز روی یک یا چند ویژگی خاص طراحی شده و به همان نسبت، کاربردهای منحصربهفردی هم دارند.
برای مثال استیلی که برای ساخت موتور خودرو استفاده میشود، همان استیلی نیست که در ساختمان به کار میرود. به همین دلیل وقتی که در خصوص خرید ورق استیل حرف میزنیم، باید بر اساس کاربرد به سراغ استیل مناسب کار بروید و کار به این آسانیها هم نیست.
استیلها بر اساس خواصشان میتوانند خواص آهنربایی داشته باشند یا خیر، ممکن است از آهن انعطافپذیرتر باشند یا سختتر و در برابر رطوبت و مواد خورنده رفتارهای گوناگونی از خود نشان بدهند. بعضی استیلها به نام ضدزنگ یا استنلس مشهورند که مشخصاً نشانه مقاومت خارقالعاده آنها در برابر زنگزدگی است، در حالی که استیل نسوز در محیطهایی با بخارات خورنده و حرارتهای بالا عملکرد کمنظیری به نمایش میگذارد. همچنین این محصولات اغلب در شکلها و فرمهای مختلفی هم به بازار عرضه میشوند. شمش فولادی، رول، ورق ضخیم که تنها با دستگاههای CNC بریده میشود و ورق مولتی استایل نازک تنها بخشی از شکلهایی هستند که فولاد به صورت آنها به بازار عرضه میشود.
فرق استیل و آهن
از آنچه که گفتیم، شاید تا به حال واضح شده باشد که فرق استیل و آهن در چیست و چطور این دو فلز از هم جدا میشوند. با این حال اگر همچنان در این خصوص تردید دارید، میتوانیم به صورت مجزا در سه شاخه این دو را برای شما با هم مقایسه کنیم: مشخصات فنی، کاربردها و فرم. هر کدام از این موارد جدا از اینکه مشخص میکنند چه کسانی باید به دنبال خرید آهن بروند و چه کسانی به دنبال خرید استیل، برای شفافسازی اینکه چرا از هر کدام در موقعیتهای معین استفاده میشود هم به کار میآیند.
مشخصات فنی
استیل نتیجه تلاشها برای رفع مشکلات فنی آهن بوده است، از انعطافپذیری یا سختی محدود گرفته تا زنگزدگی سریع، مقاومت حرارتی و خوردگی پایین و تلاش برای خلاصی از خواص مغناطیسی در کاربردهای خاص. بسته به اینکه چه مادهای در ترکیب استیل به آهن اضافه شده باشد و چقدر از حجم کل آلیاژ نهایی را در بر بگیرد، میتوان تمام این خصوصیات را در استیل به دقت تنظیم کرد.
این نکته را هم نباید فراموش کنید که آلیاژهایی مانند استیل در طبیعت یافت نمیشوند: هیچکدام از دهها نوع استیل طبیعی نیستند و همگی ساخته دست انسان محسوب میشوند. این در حالی است که گرچه آهن کانیهای زیرشاخهای مانند هماتیت و مگنتیت دارد، اما محصول نهایی استخراج شده از معادن آن همیشه خصوصیات ثابتی را حفظ میکنند.
در نهایت میتوان مشخصات فنی میان این دو فلز را به صورت زیر مقایسه کرد.
آهن | فولاد | |
سختی | ثابت و در حد متوسط | متغیر، میتواند چند برابر بیشتر از آهن باشد |
شکلپذیری | بالا | بسیار بالا |
انعطافپذیری | متوسط | متغیر، میتواند چند برابر بیشتر از آهن باشد |
مقاومت در برابر خوردگی | پایین | متغیر، میتواند چند برابر بیشتر از آهن باشد |
مقاومت در برابر زنگزدگی | پایین | متغیر، میتواند چند برابر بیشتر از آهن باشد |
کاربردها
گرچه آهن در تاریخ بشر پرکاربردترین فلز محسوب میشود، اما در حال حاضر در دوره مدرن کاربردهای آن با افت محسوسی همراه بودهاند. حالا استیلها بسیاری از استفادههای پیشین آهن را به خود اختصاص دادهاند، پس بدون شک در حجم کاربرد امروزه استیل یک سروگردن بالاتر از آهن قرار میگیرد. این تفاوت استیل و آهن خود را به شدت در صنایع پیشرفته نشان میدهد، جایی که برای مثال آهن به صورت خالص عملاً هیچ کاربردی در صنعتی مثل هوافضا ندارد.
جدول زیر هم در بحث کاربردها این دو را به درستی با هم مقایسه میکند.
آهن | فولاد | |
کاربرد | ساختمانسازی، کشاورزی | عمران، معماری، خودروسازی، پزشکی، نفت و گاز، لوازم خانگی |
فرم
آهن امروزه در مصالح ساختمان به فرمهای معینی عرضه میشود، مانند میلگرد و تیرآهن. خارج از این، آهن به شکل شمش هم عرضه میشود. در سمت مقابل اما فولاد را میتوان به شکل شمش، ورق ضخیم و ورق نازک، رول و چندین فرم دیگر در بازار پیدا کرد. بنابراین از نظر فرم هم تنوع استیل به مراتب بیشتر از آهن است.
جدول زیر به صورت خلاصه این موضوع را نشان میدهد.
آهن | فولاد | |
فرم رایج | شمش، میلگرد، تیرآهن، پروفیل، رابیتس | شمش، ورق ضخیم، ورق نازک، رول |
جمع بندی
در این مطلب به بررسی تفاوت استیل و آهن پرداختیم و بحث کردیم که هر کدام چه خصوصیاتی دارند. همانطور که تأکید کردیم، بسته به اینکه اولویت شما در یک محصول یا کاربرد چه باشد، هر کدام از این دو فلز مزایا و معایب معینی را در اختیار شما قرار میدهند. اگر به دنبال خرید ورقهای فلزی به خصوص ورق استیل هستید، آریان مارک آماده است تا خدماتش را در اختیار شما قرار دهد تا از باکیفیتترین و خوشقیمتترین ورقهای فولادی در بازار ایران بهرهمند شوید. تنها کافی است با همکاران ما تماس بگیرید تا شما را در خصوص نحوه تهیه این محصولات راهنمایی کنند.