ورق استیل
ورق استیل یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین فرم‌های فولاد است که برای کاربردهای مختلف در بازار به فروش می‌رسد. بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی برای عرضه محصولاتشان به این فرم از فولاد وابسته هستند، چون ورق از فرم شمش یک مرحله جلوتر آمده و حالا برای شکل دادن به صورت محصول مد نظر آماده است. انعطاف‌پذیری قابل توجه، شکل‌دهی آسان با تجهیزات رایج در تولیدی‌ها و قیمت به صرفه از نقاط قوت ورق استیل محسوب می‌شود. البته این موضوع را هم نباید فراموش کرد که ورق‌ها انواع مختلفی دارند که در ادامه در این خصوص بیشتر توضیح می‌دهیم.
ورق استیل چیست
فولاد بعد از پرداخت، به صورت شمش درمی‌آید. اما بسیاری از تولیدکنندگان و صنعتگران برای تبدیل این شمش به شکل‌های مد نظرشان با چالش روبرو می‌شوند. این کار تجهیزات نیرومند و گرانقیمتی می‌طلبد و ممکن است هر کسی به آنها دسترسی نداشته باشد. به همین دلیل است که بخش اعظم فولاد موجود در بازار ایران به صورت ورق استیل یا رول استیل به فروش می‌رسد.
در حقیقت ورق استیل یک فرآورده فولادی است که در آن فولاد به صورت یک ورق بزرگ با ضخامت اندک درآمده و برای انواع فعالیت‌هایی که نیازمند شکل دهی فولاد هستند، به کار می‌رود. این محصول البته بسته به خصوصیات و نوع آن می‌تواند دارای خواص متفاوتی هم باشد که باعث می‌شود اهمیت اطلاع از این نکات را بدون شک مهم بدانیم.
ابعاد ورق استیل
ورق استیل کاربردهای صنعتی و تولیدی دارد، بنابراین در دستگاه‌هایی به کار می‌رود که باید با ابعاد معینی از ورق خوراک داده شوند. به همین دلیل است که استانداردهای مشخصی برای ابعاد ورق استیل وجود دارد. بر اساس این استانداردها، این محصولات در چهار سایز در بازار ایران یافت می‌شوند:
- 2000*1000 میلی‌متر
- 2500*1250 میلی‌متر
- 3000*1500 میلی‌متر
- 6000*1500 میلی‌متر
از نظر ضخامت، اغلب ورق‌ها در یکی از سه دسته نازک، متوسط و ضخیم دسته‌بندی می‌شوند. هر دسته شامل محدوده ضخامت خاصی است و بر همین اساس کاربردهای معینی هم دارد. باید در نظر داشته باشید که هر چقدر ورق نازک‌تر باشد شکل دادن آن راحت‌تر است، بنابراین به خصوص ورق‌های نازک به شدت در میان صنعتگران پرطرفدار هستند.
بر اساس ضخامت هم سه دسته ورق داریم:
- نازک: 0.4 تا 2 میلی‌متر
- متوسط: 2 تا 6 میلی‌متر
- ضخیم: بیش از 6 میلی‌متر
جدول وزنی ورق استیل
وزن ورق استیل به صورت عمومی بر اساس چگالی فولاد به کار رفته در آن و ضرب این مقدار در حجم ورق (طول ضربدر عرض ضربدر ضخامت) بدست می‌آید. با این حال از آنجایی که بدست آوردن چگالی فولادها نیازمند تحقیق و بررسی است، در بسیاری از مواقع از جدول وزنی ورق استیل استفاده می‌شود. این جدول را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید.
| ردیف | طول (mm) | عرض (mm) | ضخامت (mm) | وزن (kg) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2000 | 1000 | 0.4 | 6.2 |
| 2 | 2000 | 1000 | 0.5 | 8 |
| 3 | 2000 | 1000 | 0.6 | 10 |
| 4 | 2000 | 1000 | 0.7 | 11 |
| 5 | 2000 | 1000 | 0.8 | 13 |
| 6 | 2000 | 1000 | 0.9 | 14 |
| 7 | 2000 | 1000 | 1 | 16 |
| 8 | 2000 | 1000 | 1.25 | 20 |
| 9 | 2000 | 1000 | 1.5 | 24 |
| 10 | 2000 | 1000 | 2 | 32 |
| 11 | 2000 | 1000 | 3 | 48 |
انواع ورق استیل
بحث در خصوص انواع ورق استیل کار دشواری است، بیشتر از همه به این خاطر که هیچکس با اطمینان نمی‌داند کدام روش دسته‌بندی برای این محصولات ایده‌آل است. دسته‌بندی‌های رسمی و غیررسمی متعددی برای آن وجود دارند، از دسته‌بندی بر اساس استانداردهای بین‌المللی که با کدهای منحصر به فرد هر نوع فولاد را نامگذاری می‌کنند تا دسته‌بندی‌هایی که وابسته به یک خاصیت معین یا شکل ظاهری بااهمیت بسته به زمینه فعالیت هستند.برای مثال اگر از نظر خواص مغناطیسی بخواهید نگاه کنید، دو دسته فولاد بگیر و نگیر داریم. فولادهای بگیر (مانند فولادهای فریتی و مارتنزیتی) توسط آهنربا جذب می‌شوند در حالی که نوع نگیر (مثل فولادهای آستنزیتی) هیچ خاصیت مغناطیسی ندارند و جذب آهنربا نمی‌شوند. در محافل علمی این دسته‌بندی مهم است، اما اگر بخواهید ورق استیل بخرید این ویژگی کمتر برای دسته‌بندی مطرح می‌شود. پس بخش مهمی از دسته‌بندی‌ها را باید با هدف شما از تفکیک انواع استیل بررسی کرد.در ادامه در دو دسته انواع ورق استیل را بررسی می‌کنیم و شناخته‌شده‌ترین عبارت‌ها برای این منظور را به شما معرفی می‌کنیم.
انواع ورق استیل بر اساس استاندارد
استانداردهای بین‌المللی مشخصی برای دسته‌بندی ورق انواع فولاد وجود دارند که بر اساس آنها، ورق استیل به سری‌های جداگانه‌ای تفکیک می‌شوند. هر سری استیل دارای ویژگی‌های مشخصی است و هر چقدر عدد مشخص‌کننده استیل در سری بالاتر باشد، این ویژگی‌ها هم بیشتر تقویت می‌شوند. مثال این استانداردها، استاندارد ASTM است که در ایران هم از آن بیشتر از همه استقبال شده است.برای مثال سری 300 در برابر حرارت مقاوم هستند و در این سری، استیل 321 از استیل 309 گرمای بیشتری را تحمل می‌کند. این روش دسته‌بندی رسمی و علمی است و در واحدهای مهندسی و تولیدی که کاربرد ورق استیل بی‌نهایت اهمیت دارد، به شدت رایج است. با این حال در میان عموم مردم کمتر پیش می‌آید که فولادها با این اسامی شناخته شوند. در ادامه اما به هر جهت، شما را با برخی از مهمترین و پرکاربردترین ورق استیل بر اساس نام آشنا می‌کنیم.
قیمت ورق استیل 201
ورق استیل 201 یکی از رایج‌ترین استیل‌ها از سری 200 است. فولاد آن از نوع آستنیتی است، بنابراین از نوع نگیر است و آهنربا آن را به خود جذب نمی‌کند. به جز آهن و کربن، در این آلیاژ می‌توانید حجم قابل توجهی از کروم، نیکل و منگنز را هم پیدا کنید. از نظر کاربرد، استیل 201 اغلب در کاربردهای مشابه استیل 304 استفاده می‌شود اما مقاومت به مراتب کمتری در برابر رطوبت از خود نشان می‌دهد. به همین دلیل در مناطق شرجی استفاده از آن پیشنهاد نمی‌شود.این محصول جزو فولادهای ارزان‌تر در بازار به حساب می‌آید و قیمت ورق استیل 201 از سری 300 و سری 400 پایین‌تر است. به همین دلیل در خودروسازی، تهیه وسایل خانگی و راه آهن کاربردهای متعددی را می‌توان برای آن برشمرد.
قیمت ورق استیل 309
استیل 309 یک فولاد ضدزنگ نیکل کروم از نوع آستنیتی است، پس درست مثل استیل 201 خاصیت مغناطیسی ندارد و خبری هم از جذب آهنربا برای آن نخواهد بود. کاربرد اصلی آن برای مقاومت در برابر حرارت و خوردگی است، تا جایی که به استیل 309 اصطلاحاً استیل نسوز هم گفته می‌شود. همین مقاومت در دماهای بالا و در شرایط دشوار اکسیداسیون و خورنده، باعث شده است که برای تجهیزات صنعتی در محیط‌های پرحرارت از این محصول به کرات استفاده شود.در بین فولادهای سری 300، ورق استیل 309 جزو محصولات کم و بیش گرانقیمت محسوب می‌شود که به کاربردهای خاص آن ارتباط دارد. با این حال این اختلاف قیمت با دیگر محصولات سری 300 چندان زیاد نیست و بیشتر در مقایسه با سری 200 به چشم شما می‌آید.
قیمت ورق استیل 310
استیل 310 هم مثل استیل 309 به خاطر مقاومتش در برابر حرارت، مواد اسیدی و خورنده و اکسیداسیون شناخته می‌شود و به همین دلیل عجیب نیست که ببینید بیش از همه برای تجهیزات کوره، مخازن با دمای بالا و سیستم‌های تحت گرمای شدید از آن استفاده شده است. بیشتر اوقات استیل 310 به صورت S310 در بازار یافت می‌شود که به معنای کم‌کربن بودن آن است.این فولاد هم مثل مدل 309 چون در برابر گرما و اسید مقاوم است، به اسم نسوز شهرت دارد. همچنین، استیل 310 هم از نوع آستنیتی است، پس کروم و نیکل بالایی دارد و جزو فولادهای نگیر به حساب می‌آید.قیمت ورق استیل 310 به ورق استیل 309 نزدیک است، اما چند برابر گران‌تر از ورق استیل سری 200 می‌باشد. طبیعتاً این تفاوت قیمت را می‌توان به کاربردهای اختصاصی و منحصر به فرد این فولاد نسبت داد، بنابراین تفاوت قیمت موجود چندان غیرطبیعی نیست.
قیمت ورق استیل 321
استیل 321 از نظر خواص شبیه به استیل 309 و استیل 310 است، به این معنا که آستنیتی است، خواص مغناطیسی ندارد و در برابر گرما و مواد خورنده مقاوم است. این مقاومت به مراتب بیشتر از توانایی‌های دو فولاد 309 و 310 است، تا جایی که علاوه بر استفاده در مبدل‌های حرارتی و کوره‌ها، این نوع فولاد حضور موثری هم در ساخت تجهیزات موتور هواپیما، مانند منیفولد خروجی موتور آن، دارد.قیمت ورق استیل 321 هم نسبت به سری 200 و محصولاتی مثل استیل 304 بالاست، اما اختلاف آن با دو نوع 309 و 310 آنقدرها زیاد نیست. در عمل به خاطر کاربردهای بسیار ویژه، ورق استیل 321 جزو مدل‌های گران‌تر در بازار به حساب می‌آید.
قیمت ورق استیل 409
سری 400 شامل فولادهایی است که ضدزنگ هستند، خواص مغناطیسی دارند (یعنی توسط آهنربا جذب می‌شوند) و به راحتی دچار خوردگی یا ساییدگی نمی‌شوند. این سری دارای مدل‌های گوناگونی است که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند. استیل 409 در این سری بیش از همه، برای ساخت اگزوز خودرو کاربرد دارد، گرچه گاهی اوقات از آن در ساخت اتصالات کارخانه‌های تولیدی هم استفاده می‌شود.ورقت استیل 409 قیمت پایینی نسبت به بقیه استیل‌ها دارد و به همین دلیل تهیه آن دشوار نیست. البته باید در نظر داشته باشید که این فولاد از پس شرایط محیطی بسیار شدید برنمی‌آید و علت عمده پایین بودن قیمت آن هم همین است.
قیمت ورق استیل 420
استیل 420 از نوع مارتنزیتی است و آهنربا می‌تواند آن را به خود جذب کند. برگ برنده اصلی آن استحکام و عمر بالا در محیط‌های مالامال مواد شیمیایی و خورنده است. بنابراین گرچه فولاد 420 محکمترین یا انعطاف‌پذیرترین استیل بازار نیست، اما به راحتی می‌تواند با طیف وسیعی از خورنده‌ها و اسیدهای قوی کنار بیاید.سری 300 بعضاً مقاومت بیشتری در برابر گرما و خورندگی از خود نشان می‌دهند، اما قیمت آنها هم به مراتب بیشتر از سری 400 و این ورق استیل است.ورق استیل 420 یکی از پرکاربردترین فولادها برای زندگی روزمره است و انبوهی از وسایل خانگی به کمک آن ساخته می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد که اکثر کارد، چنگال و قاشق مورد استفاده در سطح جامعه ایران همه از استیل 420 تولید شده‌اند. این فولاد هم چندان گرانقیمت نیست و بنابراین تهیه آن نسبتاً راحت است.
قیمت ورق استیل 440
استیل 440 هم مثل استیل 420 از نوع مارتنزیتی است. این سری نیکل کمی دارند و به همین دلیل خواص مغناطیسی آهن را حفظ می‌کنند. مشکل اصلی آنها این است که در دمای بالا سختی آنها از دست می‌رود، پس بیشتر در کاربری‌های دما پایین مناسبند و رابطه خوبی با حرارت دیدن ندارند.درصد کربن استیل 440 بالاست، بنابراین در برابر زنگ‌زدگی مقاومت اضافه از خود نشان می‌دهد. اما کربن بیشتر یعنی چکش‌خواری پایین‌تر و سختی بالاتر، پس نباید انتظار داشته باشید این نوع فولاد انعطاف خارق‌العاده‌ای داشته باشد. همه این‌ها باعث می‌شوند از این فولاد در ساخت انواع تیغه و قطعات برنده و همچنین لوازم خانگی استفاده شود و به همین دلیل ورق استیل 440 قیمت نسبتاً پایینی دارد.
انواع ورق استیل بر اساس ظاهر
هم مردم و هم فعالان بازار، دسته‌بندی‌های متعددی هم در میان خودشان دارند که بیش از همه به شکل ظاهری استیل بستگی پیدا می‌کند. این دسته‌بندی‌ها اغلب اصطلاح‌محور هستند و شاید اسمی هم که برای نوع ورق استیل گذاشته شده باشد چندان منطقی به نظر نرسد، اما در بازار این عبارت‌ها جا افتاده‌اند. پس باید این دسته‌بندی‌ها را هم بدانید تا بتوانید راحت‌تر محصول مد نظرتان را پیدا کنید.
ورق استیل آجدار
ورق استیل آجدار می‌تواند از جنس انواع گوناگون فولاد ساخته شده باشد، اما دو ویژگی در آن حتما مشاهده می‌شود: ورق به روش نورد گرم ساخته می‌شود و پیش از سرد و سخت شدن، روی آن یک الگوی استاندارد از نقاط برجسته (آج) شکل داده شده است. این برجستگی‌ها منظم هستند و علت استفاده از آنها به حداقل رساندن اصطکاک است، بنابراین از این نوع ورق بیشتر برای کف و دیواره‌ها در محیط‌های مختلف بهره برداری می‌شود.گاهی اوقات ورق استیل آجدار را با نام ورق شطرنجی، ورق کف‌سازی و ورق برجسته هم می‌شناسند.
ورق استیل آینه ای
ورق استیل آینه ای تفاوت خاصی با ورق عادی ندارد. تنها تفاوت اصلی در این است که پرداخت‌های ثانویه روی آن انجام شده است تا سطح براقی بدست آورده و از نظر بازتاب نور، خواصی نزدیک به آینه داشته باشد. برا این کار نمی‌توان از هر نوع فولادی استفاده کرد و بیشتر اوقات استیل 304 یا 430 برای تولید این نوع ورق به کار می‌روند. کاربردهای آن بیشتر تزئینی هستند و به لحاظ فنی هیچ تغییری در ساختار فولاد آن ایجاد نمی‌شود.
ورق استیل براق نگیر
چنین ورقی کاملا از نظر ظاهری قابل تشخیص است: سطح خارجی آن براق است و خود را در سطوحی که از نظر ظاهری باید مورد توجه باشند به خوبی نشان می‌دهد. نگیر بودن هم همان طور که گفتیم، به جذب نشدن توسط آهنربا و نداشتن خواص مغناطیسی اشاره دارد. پس ورق استیل براق نگیر در حقیقت نوعی ورق است که ظاهر درخشانی داشته و آهنربا هم آن را جذب نمی‌کند.
ورق استیل تزئینی
ورق استیل تزئینی را به نام ورق استیل دکوراتیو هم می‌شناسند. این نوع از ورق استیل، برای کارهای دکوراتیو، تزئینات، ساخت لوازم خانگی، بدنه خودرو و دیگر کاربردهایی که از نظر ظاهری دارای اولویت هستند استفاده می‌شوند. تزئینی بودن هیچ اثری در جزئیات فنی نمی‌گذارد و یک موضوع کاملا فیزیکی است، گرچه اثر آن در قیمت تمام شده محصول برای شما مشهود خواهد بود. هر چقدر طرح تزئینی پیچیده‌تری روی آن وجود داشته باشد، قیمت بیشتری هم خواهد داشت.
ورق استیل دودی
اکثر اوقات از ورق استیل دودی به عنوان یک ورق تزئینی نام برده می‌شود، اما برخلاف گزینه‌هایی مانند ورق استیل طلایی، پوشش دودی رنگ به کار رفته در این محصول علاوه بر اینکه رنگ آن را تغییر داده و ظاهر جدیدی به ورق می‌بخشد، در افزایش مقاومت سطحی نسبت به عوامل محیطی هم موثر است. پوشش‌دهی هم در این محصول با روش‌های خاص انجام می‌شود و آبکاری یا PVD به کار رفته برای آن کاملا منحصر به فرد است.
ورق استیل رزگلد
ورق استیل رزگلد نوعی ورق استیل تزئینی یا دکوراتیو است که دارای یک لایه ظاهری خارجی به رنگ رزگلد می‌باشد. رنگ رزگلد به مسی نزدیک است و باعث می‌شود که این نوع ورق استیل برای زیباسازی محیط‌های داخلی و دکوراسیون، ساخت وسایل خانگی و پوشش سطوحی که ظاهر آنها اهمیت دارد، استفاده گسترده داشته باشند.
ورق استیل سوراخ دار
ورق استیل سوراخ دار برای مصارف خاصی استفاده می‌شود و برای این منظور باید با دستگاه CNC یا تجهیزات لیزری، سطح آن با سوراخ‌های منظم با فاصله یکسان از یکدیگر سوراخ شود. بسیاری از ورق‌ها در بازار به این شکل به فروش می‌رسند و کاربرد آنها اغلب نسبت به عموم این تجهیزات، بسیار خاص و انحصاری است.بعضی افراد ورق استیل سوراخ دار را به نام ورق مشبک یا ورق پانچ هم می‌شناسند که به شکل ظاهری و نحوه تهیه آنها به خصوص در خارج از کشور اشاره دارد.
ورق استیل شامپاینی
ورق استیل شامپاینی زیرشاخه ورق‌های دکوراتیو است، درست مثل ورق استیل طلایی که در ادامه در خصوص آن توضیح می‌دهیم. در این محصولات یک پوشش خارجی درخشان و طرح‌دار با رنگ خاص، بعد از تمام شدن فرآیند تولید روی سطح ورق گذاشته می‌شود. هیچ تغییری در جزئیات فنی یا خواص فیزیکی نوع فولاد ورق ایجاد نمی‌شود و فقط رنگ آن برای زیبایی بیشتر تغییر می‌کند.
ورق استیل ضد اسید
بعضی استیل‌های معین که خواص ضدخوردگی و ضداسیدی دارند، در این دسته ورق استیل قرار می‌گیرند. بعضی اعضای سری 300 یا 400 می‌توانند در محیط‌هایی که حضور اسیدها و خورنده‌ها مداوم است به کار بروند و این اعضا در بازار به صورت عمده به عنوان ورق استیل ضد اسید خرید و فروش می‌شوند. پس این خاصیت کاملا وابسته به ساختار آلیاژ آنهاست.
ورق استیل ضد زنگ
در گذشته بعضی فولادها به صورت ویژه طراحی می‌شدند تا در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بیشتری داشته باشند و به همین دلیل به ضد زنگ مشهور شدند. اما امروزه این موضوع فراگیر شده است. تمام فولادهای موجود در بازار ایران از نوع استیل ضدزنگ یا استنلس استیل هستند و این عبارت الزاماً به محصول منحصر به فردی اشاره نمی‌کند.
ورق استیل طلایی
ورق استیل طلایی همانطور که اسمش نشان می‌دهد، دارای یک روکش طلایی است و بنابراین از نظر ظاهری با شکل عادی ورق فولاد تفاوت‌های واضحی دارد. گرچه در صنعت هم از آن استفاده می‌شود، ورق استیل طلایی بیشتر جزو انواع ورق استیل دکوراتیو طبقه‌بندی شده و بیشتر برای زیبایی ظاهری خود طرفدار دارد.این نوع ورق استیل در چهار نوع به بازار عرضه می‌شود که تفاوت‌های ظاهری با هم دارند، اما از نظر فنی کاملاً مشابهند:
- ورق استیل طلایی براق
- ورق استیل طلایی مات
- ورق استیل طلایی خشدار
- ورق استیل طلایی طرح دار
ورق استیل فنری
ورق استیل فنری که گاهی به صورت رول استیل فنری هم عرضه می‌شود، به نوع خاصی از فولاد اشاره ندارد و هر نوع فولادی را می‌توانید به این صورت تهیه کنید. اصطلاح فنری یعنی درآوردن ورق به شکل کلاف که حمل و نقل آن را آسان می‌کند. خواص فنی مانند انعطاف‌پذیری، چکش‌خواری، مقاومت در برابر حرارت یا خوردگی و… همچنان به صورت عادی باقی می‌مانند. بنابراین این اصطلاح تنها شکل ورق برای جابه‌جایی و انبار کردن را تعیین می‌کند.
ورق استیل نسوز
ورق استیل نسوز نوعی فولاد است که در برابر حرارت و مواد خورنده مقاومت می‌کند. این نوع فولاد اغلب در محیط‌های صنعتی که با دماهای بالا دست و پنجه نرم می‌کنند کاربرد دارد و شامل چندین نوع متفاوت مانند استیل 309، 310 و 321 می‌شود. اغلب استیل‌های نسوز آستنیتی هستند و خواص مغناطیسی ندارند، به راحتی هم به خاطر گرما تغییر شکل نمی‌دهند. اما قیمت آنها از فولادهای دیگر معمولا بیشتر است.
ورق استیل پشت چسب دار
در این مدل محصول، یک طرف با لایه‌ای از مواد شیمیایی با چسبندگی بسیار بالا پوشانده شده است. این لایه می‌تواند تقریبا به هر سطحی بچسبد و به این ترتیب باعث می‌شود که ورق استیل پشت چسب دار بیش از همه برای تزئینات و دکوراسیون محیطی به کار برود، مانند زیباسازی کف و ویوارها، پوشش‌دهی فضای پشت کابینت آشپزخانه، زیباسازی فضای اداری و تزئین لوازم منزل.
ورق استیل از کجا بخرم
در کنار بحث شناخت اصطلاحات و استانداردها، دسترسی به یک تأمین‌کننده معتبر و قابل اعتماد هم بخش مهمی از فرآیند خرید ورق استیل خواهد بود. برای این منظور، آریان مارک آماده است تا خدمات خود را در اختیار شما قرار دهد. تنها با یک تماس با همکاران ما می‌توانید از قیمت بروز و آنی ورق استیل از هر نوعی که بخواهید مطلع شده و برای خرید آن هم اقدام نمایید. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا با ما تماس بگیرید!
